2008 – Mayra Avellar Neves (17), Brazilië

Mayra groeit op in een van de armste favela’s van Rio de Janeiro in Brazilië. Een favela is een Braziliaanse sloppenwijk. De favela waar Mayra opgroeit wordt bedolven onder het geweld en vele schietpartijen tussen drugskartels en de lokale politie, en tussen de drugskartels onderling. Dit kost elk jaar duizenden mensenlevens. Het is geen uitzondering dat kinderen gedwongen worden om mee te vechten ofwel zelf slachtoffer worden van het geweld.

Een groot gedeelte van de bewoners van de favela hebben de situatie inmiddels geaccepteerd en geloven niet dat er verandering mogelijk is. Mayra ziet dit anders. Ze was 11 jaar oud toen het geweld in de favela zodanig gevaarlijk was, dat de wijk alleen via gewapende controleposten betreden kon worden.

Dit resulteerde in het noodgedwongen sluiten van scholen en klinieken, omdat docenten en artsen die zelf niet in de sloppenwijk woonden, niet via de controleposten meer naar binnen mochten. De handel in drugs nam toe en de aanwezigheid van de zwaarbewapende politie in de favela werd groter dan ooit. De meeste kinderen konden niet meer naar school.

Mayra vindt dat iedereen een rol moet spelen bij het verbeteren van de mensenrechten, in het bijzonder de rechten van kinderen als toekomstige generatie. Rijk of arm, politicus of boer, man of vrouw, jong of oud – het maakt niet uit. We kunnen en moeten allemaal opkomen en een verschil maken voor kwetsbare kinderen van wie de rechten worden verwaarloosd en wier leven op het spel staat. Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving en ieder kind moet naar school kunnen gaan.

Ook Mayra kon niet meer naar school. Dit accepteerde ze echter niet. Samen met haar moeder zocht ze een andere school en eiste met succes haar recht op onderwijs op.

Vredesmars tegen geweld

Toen Mayra 15 jaar oud was, mobiliseerde ze honderden jongeren om deel te nemen aan een vredesmars tegen geweld. Hun directe eis was dat het geweld zou stoppen rond de scholen, met name op de momenten dat kinderen van en naar school liepen. Dit vergde veel moed gezien de mars direct langs veel van deze gewapende politiepatrouilles liep. Ze krijgen volop aandacht in de media. En wat belangrijk is: het heeft effect. Mayra is tevreden: “We kregen de bendes en de politie zover het vuren te staken op de uren dat de kinderen naar school gaan en de ouders naar hun werk. Kinderen hebben recht op onderwijs.”

Een jaar later, toen Mayra 16 jaar was, organiseerde Mayra een ‘Walk for Peace’ om de Braziliaanse samenleving bewust te maken van de sociale uitsluiting van kinderen uit de favela en te protesteren tegen het extreme geweld in deze sloppenwijken. Meer dan 300 jongeren uit Mayra haar sloppenwijk namen deel. De mars was zowel gericht op het veranderen van de geest van degenen buiten de favela, als op het bewustmaken van de inwoners van de favela zelf dat verandering alleen zal komen als ze het opeisen

Hierna is Mayra regelmatig gelijksoortige bijeenkomsten blijven organiseren waar honderden favela-jongeren op afkwamen. Daarnaast nam Mayra deel aan de theatergroep Favela Força, wat Favela Power betekent, die de krachtige en positieve cultuur van de favela-populatie laat zien. Ook werkte ze aan een documentaire over het leven in de favela, die uitgezonden is door een aantal internationale tv-stations. Met deze film wilde Mayra de kracht van jonge mensen in de favela laten zien en benadrukken wat ze wél kunnen doen in plaats van wat ze niet kunnen doen om een verschil te maken. Een boodschap die nog steeds door Mayra zelf wordt geleefd als geen ander.

Met behulp van het KidsRights Zorg- en Studiefonds heeft Mayra haar studie succesvol afgerond.

KidsRights ondersteunt Mayra als changemaker in haar strijd tegen het geweld in de Braziliaanse sloppenwijken want ondanks de kansen die Mayra buiten haar favela gekregen heeft, wilt ze haar oude buurt niet verlaten voor een betere wereld daarbuiten. Ze is ervan overtuigd dat haar favela zelf een betere wereld kan worden, als mensen het écht willen en hun recht op vrede en onderwijs gaan opeisen. Mayra is toegewijd om hierin te helpen om dit bereiken.Door middel van bijvoorbeeld dans, muziek en theater bereikt ze mensen in alle lagen van de bevolking met haar boodschap voor vrede en rechten.

Mayra’s boodschap is zeker niet onopgemerkt gebleven. Zo bezocht oud-president Balkende haar tijdens een handelsmissie naar Brazilië. Ook sprak ze op de uitreiking van de Nobel Vredesprijs in Parijs, onder toeziend oog van alle aanwezige Nobel Vredesprijswinnaars en wereldsterren als Bono en actrice Penelope Cruz.

In 2009 werd Mayra uitgenodigd om te spreken over geweld tegen meisjes, tijdens de Verenigde Naties conferentie in New York. En in 2010 geeft ze een speech in Zuid-Afrika op de KidsRights Millennium Development Goals Conferentie.

KidsRights heeft met behulp van het Kindervredesprijsprojectfonds 2008 Mayra haar strijd tegen het geweld in de favela’s van Brazilië gesteund. Ten aanzien van dit thema hebben twee lokale projecten (financiële) steun ontvangen, namelijk: Favela Forca on tour en Vila Cruzeiro Online. Beide projecten helpen sociale uitsluiting van kinderen in de sloppenwijken tegen te gaan. Met de Favela Forca on Tour is er een belangrijke bijdrage geleverd aan het doorbreken van de cirkel van achterstelling, achterstand en marginaliseren waar de kinderen en jongeren uit de favela’s onder te lijden hebben. De boodschap van de tour heeft de betreffende jongeren ertoe aangezet om achterstelling en uitsluiting niet langer als vaststaand lot te accepteren en om op vreedzamewijze voor hun rechten op te komen.

Met het project Vila Cruzeiro Online hebben de jongeren uit de favela toegang tot de digitale wereld gekregen om op die manier ook in contact te komen met jongeren uit andere delen van de samenleving, alsook toegang tot meer informatie gekregen. Dit project was zo succesvol dat het later ook in andere favela’s is uitgerold.