2017 – Mohamad Al Jounde (16), Syrië

Mohamad groeide op in Syrië, maar vluchtte naar Libanon toen het in zijn thuisland te gevaarlijk werd. Net als duizenden andere gevluchte kinderen kon hij niet naar school en hij besloot om hier iets aan te doen. Samen met zijn familie bouwde Mohamad een school in een vluchtelingenkamp, waar 200 kinderen nu onderwijs krijgen. Op 12-jarige leeftijd gaf Mohamad wiskunde- en fotografieles. Hij helpt kinderen om trauma’s te verwerken, te leren en om plezier te hebben door middel van spel en fotografie. Mohamad is een echte verteller en hij brengt met zijn verhalen de problematiek waar gevluchte kinderen mee te maken krijgen aan het licht voor een breed publiek.

Mohamads ouders namen actief deel aan de Syrische revolutie en brachten hem politiek bewustzijn bij. Toen hij 12 jaar was arriveerden veel vluchtelingen uit de verwoeste steden Homs en Hama in Mohamads woonplaats. Hij raakte geïnspireerd om de kinderen, die alles hadden achterlaten, te helpen. Hij volgde een training om getraumatiseerde kinderen psychisch en sociaal te ondersteunen door sport en spel.

Niet lang daarna werd Mohamad zelf vluchteling. Zijn moeder was twee keer gevangengezet en daarna ontving zij een dreigement dat zij vermoord zou kunnen worden door het regime. Daarop vertrokken ze, zonder afscheid te kunnen nemen.

Na een lange reis arriveerde het gezin in Aley, een stad vlakbij Beiroet in Libanon. Omdat daar geen werk te vinden was, vluchtte Mohamads vader per boot, via Griekenland, naar Zweden. Hier vroeg hij asiel aan. Mohamad, zijn zus en moeder bleven in Libanon achter in armoede. Desondanks bleven ze mensen helpen die het nog slechter hadden dan zijzelf. Kortgeleden, drie jaar nadat Mohamad zijn vader voor het laatst had gezien, werd gezinshereniging goedgekeurd door Zweden.

Gedurende zijn eerste twee jaar in Libanon kon Mohamad niet naar school. Het was moeilijk, maar het inspireerde hem om te vechten voor een betere toekomst, voor zichzelf en zijn lotgenoten. Samen met zijn familie begon Mohamad een school voor Syrische kinderen in een vluchtelingenkamp. Hij bouwde deze eigenhandig op en gaf hij wiskunde- en fotografieles. Later ging Mohamad ook Engelse taal onderwijzen. De eerste school die Mohamad oprichtte, werd afgebroken toen het vluchtelingenkamp werd opgedoekt. Later werd de school op professionele wijze herbouwd en er werden professionele leerkrachten in dienst genomen. Er gaan nu 200 kinderen naar school, die na twee jaar door kunnen stromen naar het officiële Libanese onderwijssysteem.

Mohamad gebruikt zijn grootste passies, fotografie en film, om de uiteenlopende verhalen van andere kindvluchtelingen te vertellen. Hij geeft les en stimuleert kinderen om foto’s te maken van hun dagelijkse leven. Door zijn training en eigen ervaringen zorgt hij ervoor dat kinderen hun oorlogstrauma uiten. “Kinderen verbergen hun verhalen binnenin,” zegt hij. “Er is vertrouwen voor nodig om deze verhalen naar buiten te brengen.” Proberen om in het hier en nu te leven kan enorm helpen. De gevluchte kinderen die samen met Mohamad hun pijnlijke oorlogstrauma’s verwerken missen hun families, hun vrienden en hobby’s, en zijn bang om opnieuw te beginnen. Mohamad creëert voor hen de mogelijkheid om met andere kinderen om te gaan, zowel uit Syrië als Libanon.

Met behulp van het KidsRights Zorg- en Studiefonds wordt Mohamad’s opleiding gefinancierd. KidsRights ondersteunt Mohamad als changemaker in zijn strijd voor de rechten van kindvluchtelingen.