De finalisten zijn: Aaron Scarth (17 jaar) uit Engeland, Sri Nihal Tammana (15) uit de Verenigde Staten) en Anastasiia Feskova, Sofia Tereshchenko, Anastasiia Demchenko (17,18 en 17 jaar) uit Oekraïne. Aaron zet zich in om stigmatisering van kinderen met ouders in de gevangenis tegen te gaan, Sri om elektronisch afval uit te bannen en zo het milieu te redden en Anstasiia, Sofia en Anastasiia om alleenstaande kinderen, op de vlucht voor oorlogsgeweld, te helpen met het vinden van veiligheid, voedsel en onderdak, en vervolgens van een thuis.
De winnaar van de jaarlijkse Internationale Kindervredesprijs wordt bekendgemaakt tijdens de uitreikingsceremonie op vrijdag 17 november aanstaande. Ditmaal gebeurt dat in Londen, in The Palace of Whitehall van het Britse regeringscentrum. Uit Amsterdam is een aantal scholieren hierbij aanwezig.
Het expertcomité selecteerde dit jaar uit meer dan 140 genomineerden uit 35 landen de drie finalisten. Eerder wonnen Malala Yousafzai, Gretha Thunberg en Nkosi Johnson de Internationale Kindervredesprijs. Die biedt een wereldwijd platform aan opmerkelijke prestaties van jonge changemakers die moedig strijden voor kinderrechten over de hele wereld. Afgelopen jaar bereikte de boodschap van de jonge winnaar, de Japanse Rena Kawasaki (17), 2,2 miljard mensen. ‘It gives a voice to the voiceless’, verwoordde Desmond Tutu de betekenis van het instituut dat de prijs inmiddels is. Van 2008 tot zijn overlijden in 2021 was Tutu beschermheer van de Internationale Kindervredesprijs.
Voorzitter Marc Dullaert van KidsRights zegt dat het een ‘zeer moeilijk jaar is voor miljoenen jongeren over de hele wereld. Op de vlucht voor oorlogsgeweld, klimaatverandering of slachtoffer van discriminatie. Deze terechte finalisten zijn opgestaan en hebben verschil gemaakt voor deze grote problemen. Dat is ongelofelijk moedig, geeft hoop voor deze wereld en getuigt van moreel leiderschap’.
De internationale kinderrechtenorganisatie KidsRights wil samen met kinderen als changemakers een wereldwijde beweging inspireren voor kinderrechten. Kidsrights vindt het van groot belang kinderen mee te laten beslissen over de zaken die hen direct aangaan en waarvoor zij zelf in actie kunnen komen.
Apps voor vluchtende kinderen in nood
Toen Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel, waren Sofia Tereshchenko (18 jaar), Anastasiia Feskova (17) en Anastasiia Demchenko (17) samen aan het werk om een mobiele app te ontwikkelen. De meisjes waren geschokt door de verhalen van kinderen die gedwongen de grens over moest vluchten zonder ouders. Onmiddellijk veranderden zij de focus van hun mobiele app-project en kwamen met een oplossing om alleenstaande vluchtelingenkinderen in nood te helpen. Ook zelf op de vlucht en onder zeer moeilijke omstandigheden slaagden ze er in om twee apps te bouwen die inmiddels operationeel zijn. De app ‘Refee’ helpt kinderen van 4 tot 11 jaar alle informatie te vinden om zich veilig te kunnen voelen in hun nieuwe gastland en om toegang te krijgen tot basisbehoeften als veiligheid, voedsel en onderdak. De app ‘SVITY’ richt zich op jongeren vanaf 16 jaar die moeite hebben om te integreren in hun nieuwe land, en faciliteert gesprekken tussen vluchtelingenkinderen en kinderen uit gastgemeenschappen. De finalisten willen hun apps uitrollen voor alle vluchtelingenkinderen op de wereld. Van alle mensen die noodgedwongen op de vlucht zijn, is 40 procent kind. Dat zijn wereldwijd 43,3 miljoen kinderen. Vele van deze kinderen op de vlucht zijn zonder ouder.
Niet rusten voordat er geen batterijen meer in het milieu belanden
De explosie van een lithiumbatterij op een afvalstortplaats, die een grote brand en enorme milieuschade veroorzaakte, schokte Sri Nihal Tammana uit New Jersey diep en maakte hem bedroefd. Hij ging niet bij de pakken neerzitten, maar op zoek naar een manier om te voorkomen dat zoiets ooit nog eens zou gebeuren. Zijn non-profitorganisatie Recycle My Battery promoot en faciliteert inmiddels het goed recyclen van de 15 miljard batterijen die elk jaar worden weggegooid. Sinds 2019 hebben zijn inspanningen al geleid tot het inzamelen en recyclen van meer dan 250.000 batterijen. Zijn organisatie is inmiddels actief in de Verenigde Staten (VS), India, Zwitserland en Canada. Dat maakt Sri Nihal Tammana op 14-jarige leeftijd al een vooraanstaand milieuactivist en oprichter van een non-profitorganisatie. Nihal begrijpt de impact van samenwerkende jongeren en zorgde ervoor dat Recycle My Battery volledig wordt gerund door vrijwilligers onder schoolgaande jeugd. Het uiteindelijke doel van Nihal en Recycle My Battery is eenvoudig: niet rusten voordat het aantal afgedankte batterijen is afgenomen naar nul. Naar schatting wordt slechts 5 procent van alle lithium-ionbatterijen ter wereld gerecycled. Dat komt neer op 8 miljoen ton afval, met alle dramatische gevolgen van dien voor het milieu.
Hoop voor kinderen met een ouder in de gevangenis
Omdat zijn vader in de gevangenis zat, ging Aaron Scarth gebukt onder geweld van anderen tegen hem. Op 16-jarige leeftijd moest hij voor zijn eigen veiligheid al van school veranderen en verhuizen uit zijn wijk met grote sociale en economische achterstanden in Liverpool. Om stigmatisering, discriminatie en pesterijen van kinderen van gedetineerden tegen te gaan sprak Aaron Scarth op talloze publieke gelegenheden. Zijn hoop op verandering inspireert tot actie in heel het Verenigd Koninkrijk (VK). Zowel landelijk als voor de Raad van Europa draagt hij ook bij aan kennis en beleid om de situatie van kinderen in vergelijkbare omstandigheden te verbeteren. Hij doet dat onder andere bij het ontwikkelen van de ‘Child Impact Toolkit’ voor kinderen van gedetineerden. Ook is hij betrokken bij een studie naar het effect van media op de veiligheid van kinderen met ouders in de gevangenis. Het doel hiervan is een ‘best practice gids’ samen te stellen voor journalisten die schrijven over misdrijven door een dader van wie mensen afhankelijk zijn. Aaron Scarth wil ook internationaal meer kinderen helpen, en is daar land voor land mee bezig. Wereldwijd zijn er naar schatting ruim 22,5 miljoen kinderen met ten minste één gedetineerde ouder: ruim 1 procent van alle kinderen op de wereld. In het VK hebben momenteel 312.000 kinderen ouders die vastzitten, in de Europese Unie (EU) zijn dat 800.000 kinderen.